Tư duy phản biện là khả năng suy nghĩ rõ ràng và logic, là một trong những kỹ năng then chốt quyết định thành công của bạn. Những người có kỹ năng tư duy phản biện thường: Nhận ra các mối liên hệ và kết nối logic giữa các ý tưởng; Xác định, hình thành và đánh giá các lập luận; Phát hiện những mâu thuẫn và lỗi phổ biến trong lập luận; Giải quyết vấn đề có hệ thống…

Tư duy phản biện không phải là thu thập thông tin và ghi nhớ. Một người có trí nhớ tốt, hiểu biết nhiều không có nghĩa là người đó giỏi tư duy phản biện. Những người có tư duy phản biện có thể rút ra kết luận từ những gì họ biết. Họ biết cách sử dụng thông tin để giải quyết vấn đề và tìm thêm các nguồn bổ sung hữu ích có liên quan.

Mặc dù các kỹ năng tư duy phản biện có thể được sử dụng để bác bỏ những ngụy biện và lập luận kém cỏi. Nhưng không nên hiểu tư duy phản biện là tranh luận hay chỉ trích người khác. Tư duy phản biện đóng một vai trò quan trọng trong lập luận mang tính xây dựng. Nó giúp bạn có được kiến ​​thức và thúc đẩy tranh luận. Với tư duy phản biện, bạn có thể đẩy nhanh tiến độ công việc và nâng cao địa vị xã hội của mình.

Để có tư duy phản biện

1. Thu thập thông tin, xác định vấn đề bạn đang muốn giải quyết. Hãy chắc chắn rằng bạn xem xét vấn đề một cách rõ ràng, khách quan (bao gồm cả thông tin ủng hộ và phản đối quan điểm của bạn) và bỏ qua những thành kiến ​​của bạn để đưa ra quyết định sáng suốt. Thay vì hỏi, “Làm thế nào điều này mâu thuẫn với những gì tôi tin tưởng?” hỏi, “Điều này có nghĩa là gì?”

2. Đưa ra giả thuyết, phác thảo và động não tìm ra các giải pháp khả thi khác. Phác thảo những ưu và nhược điểm của từng giải pháp, từ đó mở ra những ý tưởng mới.

3. Bạn cần phân tích tất cả các dữ liệu thu thập được và phân tích từng phần của vấn đề. Đừng giả định bất cứ điều gì. Hãy nhìn vào sự thật khách quan để kiểm tra nguồn gốc của thông tin và hiện trạng của nó.

4. Đánh giá thông tin. Đặt câu hỏi cho mọi câu trả lời bạn tìm thấy. Hãy chắc chắn rằng các nguồn là đáng tin cậy. Tư duy phê phán có thể không dẫn đến kết luận chính xác. Đầu tiên là vì không ai có thể có tất cả thông tin chính xác. Trên thực tế, thông tin quan trọng thường được bảo vệ chặt chẽ và nhiều điều vẫn chưa được khám phá. Ngoài ra, sự thiên vị có thể cản trở sự thành công trong việc tập trung, phân tích, đánh giá và truyền đạt thông tin. Bạn nên nhận thức được sự thiên vị của người cung cấp thông tin.

Năng lực lãnh đạo: Để có tư duy phản biện - Ảnh 2

5. Xác định một kết luận hợp lý dựa trên tất cả các dữ kiện. Đặt câu hỏi để phân tích kết luận và đưa ra quyết định. Lắng nghe cẩn thận ý kiến ​​​​của người khác trước khi bày tỏ ý kiến ​​​​của riêng bạn. Nói cách khác, hãy thực hiện đúng quy trình tư duy phản biện

6. Hãy chắc chắn rằng lập luận của bạn là chính xác và đừng giả định bất cứ điều gì mà không có bằng chứng. Khi tiếp nhận thông tin, trước hết cần tìm hiểu nội dung của thông tin đó, về ai, về cái gì, liên quan đến vấn đề gì, địa điểm nào. Tiếp theo, dựa trên cơ sở khoa học và logic, hãy đặt các câu hỏi như: Tại sao khẳng định là A mà không phải B, trong khi B có cùng xác suất với A. Nếu là B thì có kết quả B1, có giống kết quả không? A1 của xác suất A. Nếu giống thì kết luận như thế nào, còn nếu không thì nguyên nhân ở đâu…

Tư duy phản biện không chỉ là tiếp nhận và lưu giữ thông tin một cách thụ động. Tư duy phản biện là một quá trình tư duy biện chứng bao gồm việc phân tích và đánh giá các thông tin hiện có từ các góc độ khác nhau về một vấn đề nhằm làm rõ và khẳng định tính chính xác của vấn đề. Lập luận phản biện phải rõ ràng, logic, đầy đủ bằng chứng, tỉ mỉ và công bằng để thay đổi tính chính xác của thông tin và tìm ra những lập luận phản bác lại kết quả của một quá trình tư duy khác. Có nhiều cách sử dụng Tư duy phản biện hữu ích và tích cực, chẳng hạn như tìm ra giải pháp khả thi cho một vấn đề cá nhân phức tạp; suy nghĩ và thảo luận cẩn thận với tư cách là một nhóm người về những hành động nên được thực hiện; hoặc phân tích các giả định và chất lượng của các phương pháp được sử dụng để đạt được mức độ tin cậy hợp lý vào một giả thuyết nhất định…. Nói chung, tư duy phản biện được mô tả là “một phương pháp để giải quyết mọi vấn đề của cuộc sống”. Tư duy phản biện không chỉ áp dụng cho kiến ​​thức về logic mà còn áp dụng cho các tiêu chí trí tuệ khác như tính rõ ràng, độ tin cậy, tính phù hợp, chiều sâu, tính thực tiễn, chiều sâu và chiều rộng, cũng như tầm quan trọng và tính phù hợp. Tư duy phản biện là một yếu tố quan trọng trong mọi lĩnh vực chuyên môn và mọi ngành khoa học. Tư duy phản biện là kỹ năng tư duy cần thiết để trở thành một người có trình độ hoặc một nhà lãnh đạo.

Theo hieuhoc.com